Sacred Activism: De Kracht van Spiritualiteit voor Sociale Verandering

Geschreven door Petra Engels, Transitie manager Graal Nederland, 25 april 2025

In maart had ik het voorrecht om deel te nemen aan een bijzondere VN-conferentie: de Commission on the Status of Women (CSW). Ik mocht hierbij zijn via de GlUNN – Grail Link to the United Nations Network. Samen met De Graal organiseerden we een workshop met de titel Sacred Activism, en die titel was niet toevallig gekozen. Ze raakt aan de kern van wat de Graalbeweging al decennia lang drijft: spiritualiteit als bron van inspiratie én als motor voor structurele verandering.

Wat me opviel in veel van de sessies die ik bijwoonde, was hoe vaak de nadruk lag op meetbare resultaten: zoveel toiletten gebouwd, zoveel meisjes voorzien van menstruatiemateriaal, zoveel waterputten geslagen. Natuurlijk, deze initiatieven zijn waardevol en concreet. Ze maken het dagelijks leven van talloze vrouwen dragelijker. Maar tegelijkertijd raakte het me hoe versnipperd, kleinschalig en tijdelijk veel projecten blijven. En hoe schrijnend de kloof is tussen intentie en impact.

Waarom Sacred Activism?

Sacred activism gaat over het verbinden van innerlijke transformatie met uiterlijke actie. Het gaat over werken aan gerechtigheid vanuit spirituele wortels en dan gaat het over verbondenheid, waardigheid en heilig respect voor het leven. Het herinnert ons eraan dat maatschappelijke verandering niet alleen gaat over beleid of projecten, maar ook over mens-zijn, heling, en collectief ontwaken.

Denk aan de grote bewegingen in de geschiedenis die echte verandering brachten. De burgerrechtenbeweging in de VS. De geweldloze strijd van Gandhi. Beiden vonden hun kracht in spirituele principes zoals geweldloosheid, gelijkwaardigheid en compassie. Hun werk was doordrenkt van iets wat dieper gaat dan politiek of activisme alleen.

Sacred activism wordt heel concreet als je bijvoorbeeld kijkt naar  gender gerelateerd geweld. Spirituele praktijken – zoals vrouwencirkels, rituelen of het herontdekken van godinnen-tradities – kunnen helpen om weer contact te maken met je waardigheid. Met het besef: ik bén heilig. Mijn lichaam, mijn stem, mijn verhaal doen ertoe.

Vrouwen – zeker in het mondiale Zuiden – zijn vaak de eersten die de gevolgen van de klimaatcrisis voelen. Tegelijkertijd dragen zij ook de sleutel tot heling. Via inheemse spiritualiteiten, ecofeminisme en aardeverering ontstaat er een ander verhaal: eentje waarin de aarde geen object is, maar een levend wezen. Een moeder. Sacred activism ziet deze vrouwen niet als slachtoffers, maar als leiders. Spiritualiteit wordt een bron van veerkracht.

Juist in de versmelting van spiritualiteit en activisme ontstaat iets krachtigs. Sacred activism is precies dat: het heilige terugbrengen in onze strijd voor rechtvaardigheid. Niet als dogma, maar als levenshouding. En zo is het meer en groter dan een project of een intentie.